Мин дьоллоох этим

Былыыр-былыр, мин төрүөм быдан иннинэ,

Буор да кутум айылла илигинэ,

Мин сиик дуу, сибэкки дуу эрдэхпинэ –

Син биир илбиһирэрим эйигинэн.

     Сиик таммаҕа буолан, күҥҥэ чаҕылыйан,

     Эн күн дууһаҕын үөрэ үтүктэрим,

     Сибэкки буолан, кырааска нарынынан

     Эн айыы ньууруҥ силигин ситэрэрим.

Сыллар ааһаллара. Мин киһи буолуубар,

Мин ийэ куппар, буор куппар барытыгар

Эн баар этиҥ. Эн бааргын экчи билэрим:

Түүн түһээн көрөрүм, күнүс ирдиирим.

     Саллар сааспар эйигин көһүттүмм,

     Саллар сааспар эйигин эрэ көрдөөтүм:

     Мин сииккэ сиэллим, мин халтай хаарга хаамтым –

     Орто туруу дойдубуттан эйиигин булбатым.

Ол эрээри… Ол эрээри, мин дьоллоох этим

Эн сирдээҕи образкын айбыппыттан,

Кэмсиниэм эрэ буолуо күнүм киириитэ

Эйиигин көрбөтөх аанай абаккабыттан.

Сэмэн Данилов

Н.Д.Неустроев

Ээ, Сахаада! Эрэйдээх Сахаада!
У»уктан тураЅЅын, оруЅЅун булунуй!
Аєа дойдуо! А»ыныылаах дойдуо! 
Айгыстан тураЅЅын, аналгын к№рјнјјй!
ТоЅтон толлубат,
Дьонумсах саЅнаах,
Дьорєоот санаалаах
ТуЅуй тулаайах уолаттаргын,
Кэмтэн кэхтибэт
Эйэєэс хааннаах,
Ийэмсэх иЅнээх,
Элэккэй эЅин кыргыттаргын
Кимиэхэ эн сэлээнниигин?!
Кјрј№єэр-билэєэр
К№йг№л№№н иитэр
КјнјЅ оєолоро
Ордук к№мјскэс буолаайаллар
Кјндј к№чч№хт№ргјнээєэр
Амныа дьонноргор
Аччата саныыр
Айыын сиэннэрэ
Хата а»ыныах буолаайаллар
Мааны бараахтаргынааєар
Улахан биистэр
ОЅо»уу тылларын
Уралдьылыырын
Ордук на»аа ночооттоох буолаарай? -

Омуккун олус умнума!
Аєас омуктар
Аан албастарын
Араас №йд№рјн
Алгыырын абалаах буолаарай? -
АаЅЅын алыс на»аа арыйыма
Улуу јрэхтэр
Ойоєосторугар
Оєо дьоннорун
Тоєо умса-т№нн№ тјстјлэр? 
Туохтан дьонуЅ-сэргэЅ долгуйда?
Оол кэтэх тыалар
Кирбиилэригэр
Кэрэ дьоннорун
Ким иннигэр кэлэйдилэр?
Ки»ин-сј№»јн тоєо дьигиргээтэ?
Кэлэр кэмнэргэ 
Киртитэн испит
Кэрэ дьонноргун
Кэрэхсиир кјнјЅ кэлиэєэ да,
Кинилэр Кэмчитийэн биэриэхтэрэ...
Атын дьылларга
Амныалыы саныыр
Айыын аймаєыттан
Хастара хааларын ааєан к№р№№р,
Оччоєо, баєар, хойут буолуоєа!

Мин тыыннаах киһибин
Дьоннор, миигин таптааҥ!
Өлө иликпинэ, алҕаан,
Өллөхпүнэ өрүкүтүмэҥ!

Сир үрдэ тымныы,
Сылаас тыыҥҥытынан
Абырааҥ тыыннаахпына!
Мин тыыннаах киһибин.

Өлбүттэри - аһыйабын,
Өлө иликтэри - аһынабын.
Аһынабын, тарбаҕым
Титирии тымныйарынан,
Күөмэйим куура хатарынан.

Мин тыыннаах киһибин,
Халлаан дириҥ
Сир урдэ киэҥ
Мунарым өйдөнөр.

Ол эрэн син биир
Хайа да халлаан
Хаһытыыр хараҥатыгар
Дьону аһынар
Дьолу баҕарар
Сырдык сулустаахпын.

Мин тыыннаах киһибин
Мин эһигини аһынабын- 
Абаран хараҕым тымныйыа,
Сирэйим кубарыйыа
Уордайыахпар диэритин.

Мин тыыннаахпын
Аһынар санаа аргыстаахпын
Ол иһин олус дьоллоохпун.

Дьоннор балаамаҥ
Ааттал тылы билбэппин
Ону да сатаабаппын.

Эн иһит,
Ханнык да айыылаах
Айманар дууһалаах,
Кэтэс миигин
Кэлтэй эрэйинэн.

Кэлиэм эйиэхэ
Киһи дууһатын
Күүрдэр мичээрин
Көстубэт сылааһын
Көтөҕөн.

Сүрэхпин уунуом эйиэхэ,
Саарбахтыы, турбакка
Мин тыыннаах киһибин
Дьоннор, миигин таптааҥ!

 Варвара Потапова

"Мой русский язык".

Щедрое народное наследство -
Я люблю красивый наш язык.
На якутском говорю я с детства,
Словно к матери, к нему привык.

Но порой, друзья мои, бывает
В час, когда сижу с пером в руке, 
Новых слов для песни не хватает
Мне в моем не бедном языке.

Жизнь идет словарь опережая
(Сколько новых дел, событий, чувств!),
Мысль свою на русском выражая,
Я у русских многому учусь.

Навсегда вошли без перевода 
Русские советские слова

   В   речь и душу каждого народа 
                                                                 На правах духовного родства.

                                                               Я ко всем наукам ключ имею,
                                                              Я со всей Вселенною знаком,
                                                                 Это потому, что я владею
                                                                      Русским всеохватным языком...

И. Арбита

КҮҺҮН

Күһүн силбигинэн силлиэрдэ,
Сибэкки күлүгүн даҕаны
Сиргэ харахтыырыҥ суох аны,
Күммүт килбигийэ кэмчиэрдэ
Күһүн силбигинэн силлиэрдэ.

Хонууну хаардар үллүйдүлэр,
Сүүрүктээх үрэҕим сүрэҕэ
Толугураан түстэ түгэҕэр,
Көлүйэ күөллэр үлүйдүлэр,
Хонууну хаардар үллүйдүлэр.

Чылыгыр чэҥи тыа таҥынна -
Тэлибир сэбирдэх чараҥ тыа.
Көҥүл көрүлээтэ күтүр тыал,
Сүрэхпит сайынын аҕынна,
Чалыгыр чэҥи тыа таҥынна.

Сааскы санньылҕаммын ахтабын - 
Кэтэһэр кэрэ мунчаарыыны,
Үрүйэни, талах арыыны,
Саргылаах саҥа таптал абын,
Сааскы санньылҕаммын ахтабын.

Билигин бу курус күннэргэ
Доҕорбун ханна тоһуйуомуй?
Тугу долгута хоһуйуомуй?
Санаам үлүгэри үүннэрдэ
Билигин бу курус күннэргэ.

Сыламныыр көмүлүөк түүлүгэр
Хараҥа күлүктэр эбиллэн
Көстө сүөдэҥнэһэн эрэллэр,
Муҥурданным тайҕа түүнүгэр
Сыламныыр көмүлүөк түүлүгэр.

Кынаттааҕым эбитэ буоллар
Тоҕо да сытыамый манна мин...
Хайа эрэ сиргэ билигин
Сааскы күөрэгэйдэр туойаллар?
Кынаттааҕым эбитэ буоллар! 

Тебе

Я все твои желания готов
исполнить, лишь бы только хоть под вечер
услышать ручеек жемчужных слов
твоей неторопливой ясной речи.

И в этой жизни, всем смертям на зло,
я все смогу, лишь только б дней на склоне
в своей ладони чувствовать тепло
и трепет твоей маленькой ладони.

За то, что все мечты твои, как бог,
исполнил я, за сто чудес, не скрою,
хочу одно: уже не чуя ног,
я губы целовать твои порою.

И в сердце у тебя оставить след,
как солнца свет, сквозящий в щели дверцы,
так, чтоб пока здесь бьется твое сердце,
он в себе хранило этот свет.

И.Мигалкин

Т№р№№бјт тыл

Кјндэ

Т№р№№бјт

Т№рјт тыл

С№рјјн

Сј№гэй курдук

Сјрэєи-быары

С№рјјргэтэр

Убаєас отон

Уутун курдук

Улахан куйааска

Утаєы а»арар,

Сырдьыгыныы к№№нньјбјт

Сылгы кымы»ын курдук

Тостор куйааска

Тоєулу ханарар...

Иитиллибит ийэ тылбыт

Иинэєэс сири

имэЅинэн-быйаЅынан

ибиирэн биэрэр...

Саппа - садарах уотунан

Кјтјр хараЅаны

Кјлјмнэтэ сырдатар...

Ийэ тыл быстар-ойдор кјЅЅэ

Быы»ал-абырал буолар,

©л№р-сјтэр кјЅЅэ

©р№»јлтэ буолар...

СайыЅЅы

Саймаарар кјнјм тахсан

Аан дойдубун анаарар,

Арылы тиэрбэс к№лјччэм

К№мјс долгунун к№т№є№р.

Сы»ыылары сиккиэринэн

Сыймаарыччы тарааннылар,

Сир симэєэ сибэккилэрим

Сиигинэн симириЅнииллэр.

Тунах јрјмэччилэрэ туртаЅна»а

Хонууга хойдо тэлээрбиттэр,

Ырыа чыычаахтарым куотала»а

Чыбыгырыы чугдаарбыттар.

 Оой, аралыйар алаа»ыам,

Уйгу сайынтан баты»ан

К№Ѕјл санаабын баты»ан

Кјн к№рјгэр к№єјйдјм.

Тунах јрјмэччитэ буоламмын

Сир симэєин ситэрсиэм,

Кј№рэгэй чыычаах буоламмын

Кј№х дойдубун хо»уйуом.

Семен Данилов

Ол ааспыт кэмнэри санатар,

Биир дьикти да сиргэ сырыттым,

Долгуйбут омуммар аттыбар,

Мин ааппын сипсийбит курдуккун.

К№рсј»эр хатыЅмыт лаглайан,

Эйэргээн лабаатын хамсатар,

Тураєын доєоруом долгуйан,

СјрэєиЅ кэлэрбин кэтэ»эр.

К№й салгын сайєаата санаабын,

©йд№№тјм оЅорон к№р№рбјн,

Тулаайах хатыЅмын куу»аммын,

Санньыйан, с№Ѕј№рэн №р турдум.

Саа»ыран бараммын билинним,

Эйигин хомоппут буруйбун.

Ол и»ин олорбут хас кјммјн,

ОЅорбут алєа»ым дьјјллјјрјн

М.Филиппова - Булунская

смущаюсь при виде вас...

Я, зрелый муж крутого нрава,
тебя узрев среди подруг
и голос твой услышав, право,
как юноша смущаюсь вдруг.

Что ж, от тебя мне нужно мало:
чтоб ты взглянула на меня.
Тогда бы роща заиграла,
листвой зеленою звеня.

В ладонях сжать бы пальцы эти
и чувствовать, идя ко дну,
(про все забыв на белом свете),
любви горячую волну.

Пускай хотя бы эти речи
мои - не я, да Бог со мной -
твои обнимут нежно плечи - 
как море - ласковой волной...

Стих этот я, быть может, странный,
но все ж влюбленный навсегда,
здесь о тебе сложил, желанной
и недоступной, как звезда.

Я не могу тебя забыть

Хотя живу с тобою рядом годы,
все ж по тебе скучаю... Знаешь ты - 
как пробужденье умершей природы,
как тихий голос после немоты.

Как радуга, ты рядом незаметно
сияешь, нежной прелести полна.
в моей душе ты столь же семицветна
и столь же недоступна, как она.

Жизнь без тебя, все робкие попытки
с тобою быть - уже мне не забыть,
но не хватает мне твоей улыбки,
чтоб чувствовать в ладони жизни нить.

И.Мигалкин.

Глаза моей жены

Дороже мне подарков, всех на свете
глаза моей жены, нигде таких,
сияющих, нет в мире. Только эти
полны любви мгновений дорогих.

Из всех лекарств, целебней средства нету
сиянья чудных глаз моей жены.
Ни за какие деньги радость эту
вам не купить. О, как они нежны!

Не надо мне сверкающего злата
Довольно взгляда глаз жены моей!
Ее любовью жизнь моя богата,
и вся душа моя поет о ней.

И вечно за любовь ее сражаясь,
хотел бы жизнь свою прожить, всегда
в ее глазах счастливых отражаясь,
как в море отражается звезда.

И.Мигалкин

 Сайын

П.Н.Дмитриев-Туутук

Чыычаах ырыата

ЧараЅы чаєаарта,

Кј№рэгэй битиитэ

Кјммјтјн кј№рэттэ.

Ити аата, атаас,

Илгэлээх сылаас -

Кј№х сайын ийэбит

Кј№рэгэй эргийбит.

Ачалаах сирэм

Алаас сирим,

Уйгулаах туйгун,

Унаарар толоонум

Баєыллар быйаЅа

Баалланна тыалга.

Оєолор оттуурга

Бэлэмнэр отууга

Отчего?

Отчего вода морская,

Для питья негодная вода?

Отчего бездушными стихами

Стала чья-то радость и беда?

Отчего стареет одиноко

Женщина, рожденная любить?

Отчего по стеклам теплых окон

Льдистый ветер начинает бить?

Отчего капризница и злючка

Влюблена в сутулого юнца?

Отчего из невесомой тучки

Тяжкий ливень льется без конца?

         Отчего два близких человека

Близости своей не берегут?

Отчего гремящим горным рекам

Не потечь, как тихие текут?

Отчего не каждой кобылице

Иноходца принести дано

И иным парням остепениться

До седых волос не суждено?

         Отчего сквозь многие ограды

Проползают лесть и мишура,

И одной лишь матери не дано

Украшать ни горя, ни добра?

Отчего хозяин пира часто

Сам не может проглотить куска,

И шофер, готовясь в рейс опасный,

Просит водки, а не молока?

         Отчего ничтожный человечек

Хилую выпячивает грудь,

Льстивые придумывает речи,

Чтобы в люди выйти как-нибудь?

Голос жизни мудр и неизменен…

Небеса над ними высоки…

Кто ж нас вечным одарил сомненьем?

Приказал поэту: -Не солги!

         Кто тебя поймет, душа людская?

         Кто нам все загадки объяснит?

         …Но текут стихи, не иссякая,

         Как землей питаемый родник.

Чуумпуга

ЫЅырыыга Саха уола

Ыраах, ыраах барбыта,

Сырдык тјјммэр айан суола

Сындалыйа сыппыта.

     Суохтуур, ахтар ыйы бы»а

     Сурук кэлэн биэрбэккэ,

Ылыыр тахсан доєор кыы»а

Ыраас, јрдјк биэрэккэ:

"К№мјс ырыам, таптыыр уолбар

К№т№н тиийэн эн этиий,

Дойдутугар, доєоругар

Тоєо сурук кэлбэтий?

Ыраах бааргын чугас курдук

Ыллыыр, саныыр диэн этээр,

Сонуок ахсын №лг№м бурдук

Сонуннарын эн кэпсээр.

ЧууЅнуу турдун дойду быы»ын,

Тумул, тоєой араа»ын,

Санаан аастын доєор кыы»ын,

Сайылыгын, алаа»ын".

Нарын ырыа намылыйар

Ну»араЅЅа, чуумпуга,

Отуу уота чаєылыйар

УЅуор тумул ойуурга.